Rijksmonument Magazijn De Zon aan de Stadhuisbrug in Utrecht verwelkomt vanaf 2025 het Literatuurmuseum en Kinderboekenmuseum uit Den Haag. Het monumentale pand tegenover het Utrechtse stadhuis was vroeger van Vroom en Dreesman, zou later bibliotheek en boekhandel Broese Kemink worden en leent zich nu weer uitstekend voor een museale functie.
Europese aanbesteding Integraal Ontwerpteam
Van Hoogevest Architecten won in juni 2022 de Europese Ontwerpteamselectie voor restauratie, verduurzaming en herbestemming van Magazijn De Zon en geeft sturing aan het integrale ontwerpteam met ingenieursbureau DWA voor installatietechniek en bouwfysica en constructiebureau De Prouw voor de constructieve verbetering van het gebouw. Voor de restauratie van de natuurstenen gevels is de specifieke kennis van natuursteendeskundige John van de Heuvel ingeschakeld. Hieronder de visualisatie van Van Hoogevest Architecten behorend bij onze indiening.
Een gebouw met vele tijdslagen
In Magazijn De Zon zijn vele historische tijdslagen bewaard gebleven. Het eerste begin dateert uit 1850 toen architect C. Kramm een winkel ontwierp voor de gebroeders Geelen aan de Choorstraat. In 1898 werd de zaak overgenomen door Anton Dreesmann en Willem Vroom. Het warenhuis in manufacturen floreerde en moest al snel worden uitgebreid. Vanaf 1904 is de winkel in opeenvolgende perioden uitgebreid naar ontwerp van architect P.J. Houtzagers, geheel in de neoclassicistische stijl van architect Kramm. Om deze forse uitbreidingen mogelijk te maken werden de woonhuizen aan de huidige Stadhuisbrug en de Oudegracht aangekocht en gesloopt. De middeleeuwse kelders zijn bewaard gebleven en laten in hun aanleg de vroegere verkaveling zien. In 1933 werd een nieuwe vleugel gebouwd aan de Choorstraat naar ontwerp van architect J.T.A.M. Kuyt, dit keer in een eigen, voor V&D kenmerkende bouwstijl. Uit al die verbouwingsperiodes zijn sporen bewaard gebleven, sommige goed zichtbaar, andere meer verborgen in de structuur van het gebouw.
Duurzame monumentenzorg
Het in februari 2023 afgeronde structuurontwerp van het integrale ontwerpteam gaat, vooruitlopend op de definitieve keuze voor een nieuwe huurder, in op mogelijkheden voor verduurzaming en energetische verbetering van het gebouw. Belangrijk onderdeel is de verbetering van de gebouwschil waarbij de focus ligt op een betere isolatie van de gevelopeningen door toepassing van hoogwaardig isolatieglas in combinatie met kierdichting. Waardevolle originele kozijnen en ramen blijven behouden. Voor optimalisatie van het binnenklimaat zijn in het structuurontwerp door DWA verschillende mogelijkheden in kaart gebracht die afhankelijk van het nieuwe gebruik kunnen worden ingezet. Alle voorstellen passen binnen de visie duurzame monumentenzorg waarbij behoud van monumentwaarde wordt meegewogen in de keuze voor maatregelen ter verduurzaming.
Monumentwaarden
Het bouwhistorische onderzoek geeft helder inzicht in de monumentwaarden van Magazijn De Zon. Ook wordt duidelijk waar door latere ingrepen kwaliteit verloren is gegaan. Behoud, herstel en versterking van monumentwaarden zijn belangrijke criteria van waaruit is nagedacht over een beter functioneren van het gebouw voor meer dan één gebruiker. Zo komt vanaf de begane grond de kenmerkende lichtkoepel uit de periode Kuyt, met zijn geel, blauw en rood gekleurd glas in samenhang met de onderliggende vides weer volledig in beeld als waardevol onderdeel van het monument. De vides krijgen daartoe hun achtkantige vorm terug. De plint wordt transparanter gemaakt en publiekstoegankelijk door inzet van meer entrees. Het oude trappenhuis uit de periode Houtzagers wordt hersteld en geactiveerd voor nieuwe logistieke mogelijkheden. Het dak met geweldig uitzicht over de stad biedt een prachtige kans om publiek toegankelijk te maken. Hiermee worden kernwaarden van het monument geactiveerd, hersteld en ingezet voor een duurzame toekomst van Magazijn De Zon.
link naar filmpje over kleuronderzoek
link naar artikel in De Architect
link naar website Gemeente Utrecht, Magazijn De Zon
Opdrachtgever Gemeente Utrecht
Architect Van Hoogevest Architecten
Installaties en bouwfysica ingenieursbureau DWA
Constructies constructiebureau De Prouw
Natuursteendeskundige John van de Heuvel
Foto’s bestaande situatie Gemeente Utrecht
Historische foto’s Het Utrechts Archief
Historische foto vide interieur Stadsarchief Amsterdam
Visualisatie Van Hoogevest Architecten (presentatie tenderfase juni 2022)
