06 Mar 2015
Opening Vestingstad Valkenburg

Begeleid door dansers en muziek wordt vandaag, vrijdag 6 maart, de vestingstad Valkenburg officieel geopend door burgemeester Martin Eurlings. De reconstructie van de Vestingstad heeft de afgelopen jaren de gemoederen in Limburg beroerd. In 2011 schreef de gemeente Valkenburg aan de Geul een prijsvraag uit voor het ontwerpen van een nieuwe stadspoort op de fundamenten van de ruim drie eeuwen uit het stadsbeeld verdwenen Geulpoort. De gemeente wilde een historisch ogende poort. Ron Verduijn van Van Hoogevest Architecten maakte het winnende ontwerp. De herbouw van deze toren maakt nadrukkelijk deel uit van een bredere missie die het herstel van de middeleeuwse mergelvesting omvat. De nieuwe Geulpoort kan gezien worden als icoon van het herontdekte Valkenburg en symbool van de zelfbewuste, historische stad.
Nieuwbouw Geulpoort
In het ontwerp van de Geulpoort is gezocht naar een harmonie tussen historische feiten en hedendaagse interpretatie. Aan de basis liggen de feitelijkheden: archeologische resten, historische teksten en tekeningen. Alle onderdelen die met de poort als historische verschijning te maken hebben zijn uitgevoerd in historische materialen. Het deel dat verband houdt met de hedendaagse functie is contrasterend uitgevoerd in staal. Een indrukwekkende stalen trap leidt de bezoekers naar het glazen panoramavenster in de kap. De aangebouwde kiosk is eveneens uitgevoerd in glas en staal. Bewust is gekozen voor reconstructie van de flankerende versterkte muurdelen ten behoeve van een goede stedelijke inbedding. De nieuwe toren, die vandaag gereed is gekomen, vertelt de oude verhalen van vroeger en voegt nieuwe verhalen toe. Zo vormt het een betekenisvolle schakel tussen het heden en het verleden van Valkenburg.
Reconstructie Grendelpoort
In directe samenhang met de herbouw van de Geulpoort is een visie ontwikkeld op de Grendelpoort. Van deze vroeg 14de-eeuwse stadspoort resteerde sinds de verwoesting in de 17de eeuw slechts de onderste meters. Gekozen is voor een completering van de Grendelpoort, waarbij herstel van de contouren een belangrijk uitgangspunt was voor wederopbouw. Alle feitelijk bekende onderdelen zijn aangevuld in mergel en alle delen die niet geheel vanuit historische feiten herleid konden worden, zijn uitgevoerd in hout.
Grendelpoort, foto door StedentripInNederland.nl
Historiserend en contrasterend
De opgave vormde voor het hele ontwerpend team en de adviescommissie bestaande uit experts vanuit verschillende vakgebieden, een uitdaging. Is een dergelijke reconstructie verantwoord in deze tijd? Is het ontwerp teveel historiserend? Het zijn vragen die in het eerstvolgende nummer van blad Monumenten door architect Ron Verduijn in context worden geplaatst. Opvallend is dat alle Valkenburgers de vestingstad weer hebben omarmd en dat de voorheen luide protesten geheel zijn opgedroogd.
Foto links boven: Geulpoort, foto door Jos Bauer